Author: Bandukumar Dhawane

संधिवात खूपच त्रासदायक ठरतो. या व्याधीवर आधुनक वैद्यकशास्त्राऐवजी आयुर्वेदिक उपचार घेण्यावर अनेकांचा भर असतो. शारीरिक वेदनांना वातदोष कारणीभूत असतो, असं आयुर्वेद सांगतं. संधिवात हा वातविकार असल्याने उपचारांच्या माध्यमातून शरीरातल्या वाताचं प्रमाण नियंत्रित ठेवण्यावर आयुर्वेद भर देतं. पचनसंस्थेशी संबंधित तक्रारींमुळे शरीरात आम हा विषारी घटक तयार होतो. आमामुळे शरीरातल्या वातनिर्मितीचा वेग वाढतो. हा आम संपूर्ण शरीरात पसरतो आणि शेवटी सांध्यांमध्ये स्थिरावतो. या आमामुळे प्रभावित झालेल्या सांध्यांमध्ये संधिवाताची समस्या निर्माण होते.हे वाचा-सौरऊर्जा-काळाची-गरजया त्रासावर शिल्लक आणि गुग्गुळ या औषधी घटकांचं सेवन करण्याचा सल्ला आयुर्वेदिक तज्ज्ञ देतात. या घटकांनी युक्त कॅप्सुल्समुळे रुग्णाला आराम मिळतो. या कॅप्सुल्स दिवसातून तीन वेळा घेतल्याने वेदनांचं प्रमाण कमी होतं. या औषधी वनस्पतींच्या सेवन...

आता उन्हाचा कहार वाढतो आहे. पुढचे दोन महिने वाढत्या उष्म्याला सामोरं जाण्याखेरीज पर्याय नाही. त्यामुळे या काळात शरीराला येणारा घामाच्या दुर्गंधीचा बंदोबस्त करण्यासाठी उपाय योजायला हवे. याकामी टाल्कम पावडर उपयुक्त ठरु शकते. याखेरीज अन्य कामांसाठीही ती उपयुक्त ठरते. केस तेलकट असतील तर चांगला श्ॉम्पू यावरील उपाय ठरु शकतो. मात्र केस अति तेलकट असतील तर अतिरिक्त तेल शोषून घेण्यासाठी केसांच्या मुळांपाशी टाल्कम पावडर भुरभुरा आणि हलक्या हाताने स्क्रब करा.मस्कारा लावण्यापूर्वी पापण्यांवर टाल्कम पावडर भुरभरावी. यामुळे मस्कारा एकसारखा पसरतो. लिपस्टिक सेट करण्यासाठी आणि लाँग लास्टिंग इफेक्ट मिळवण्यासाठी टाल्कम पावडरचा उपयोग होतो. लिपस्टिक लावून झाल्यानंतर टिश्यू पेपरवर थोडी पावडर घ्या आणि हा पेपर ओठांवर दाबून धरा. आता परत लिपस्टिकचा हलका कोट द्या. यामुळे लप कलर अधिक काळ टिकतो. वॅक्सिंग करण्यापूर्वी त...

शरीरयंत्रणेतील गुंतागुंत आणि त्यात विस्कळीतपणा आल्यास होणारे परिणाम अभ्यासण्याजोगे असतात. आपल्या शरीरात अनेक जीवरासायनिक क्रिया सतत सुरू असतात. अशा प्रत्येक क्रियेदरम्यान काही टाकाऊ पदार्थ तयार होत असतात. ते साचून राहणं घातक ठरतं. त्यामुळे त्यांचा नियमित निचरा होण्याची गरज असते. त्याशिवाय आपण कळत-नकळत शरीरावर अत्याचारही करत असतो. अबरचबर खात असतो. त्यांच्या पचनातून शरीराला घातक अशी उच्छष्ट उरतात. त्यांचाही नचरा होणं आवश्यक असतं.हे वाचा-सौरऊर्जा-काळाची-गरजयापैकी टाकाऊ पदार्थ रक्तात उतरतात आणि ते त्यातून काढून रक्त शुद्ध करण्याची जबाबदारी मूत्रपिंडावर असते. रक्त गाळून त्यातले टाकाऊ पदार्थ विरघळवून शरीराबाहेर टाकण्याचं कामही मूत्रपिंडाद्वारे होतं. शिवाय शरीरातील पाण्याच्या प्रमाणाचा समतोल राखण्याचं कामही मूत्रपिंडांना करावं लागतं. उन्हाळ्यात भरपूर घाम येतो. त्यामुळे शरीरातल्या पाण्याचा निच...

दोस्तांनो, शरीर पळदार बनण्यासाठी वर्षाेनवर्ष कष्ट घ्यावे लागतात. एकदा मनासारखं शरीर घडलं की ते टिकवण्यासाठीदेखील व्यायामाला पर्याय नाही. यासाठी तुम्हाला सतत व्यायामाचं पथ्य पाळावं लागेल. या प्रयत्नात असणार्‍यांसाठी उपयुक्त टिप्स. शरीर कमावण्याच्या प्रयत्नात असाल तर प्रथम शरीराची योग्य तपासणी करून घ्या. डॉक्टरांकडून शरीराची नेमक स्थिती आणि त्यानुसार उपयुक्त व्यायाम प्रकारांची माहिती घ्या. चांगला प्रशिक्षक मिळाला, जीममधील वातावरण चांगलं असलं आणि लोकेशन सुंदर असलं तर तुमचं हे काम अधिक सोपं होऊन जाईल.हे वाचा-सौरऊर्जा-काळाची-गरजट्रेनिंग पार्टनरसवे व्यायाम करणं हा शरीर कमावण्याचा एक चांगला उपाय आहे. एकमेकांच्या जोडीनं व्यायाम चांगला होतोच त्याचप्रमाणे सतत तुलना आण चढाओढ बघायला मिळाल्यामुळे कसोशीनं प्रयत्न केले जातात. शरीर कमावण्याच्या प्रयत्नात शरीरात कोणताही फरक दिसू लागला अथवा त्रास जाणवू ...

क्षय अथवा टीबी हा अतिशय गंभीर आजार असून भारतात दर दिवशी ४0 हजारांपेक्षा अधिक लोकांना याचा संसर्ग होतो हे वास्तव भयावह आहे. यापैकी पाच हजारांहून अधिक लोकांनी क्षयाची लागण होते असं एका आकडेवारीवरुन दिसून येतं. क्षयाने मृत्युमुखी पडण्याचं प्रमाण दर दीड मिनिटाला एक रूग्ण असं आहे. जागतिक आरोग्य संस्थेच्या अंदाजानुसार २0२0 मध्ये जगातील अंदाजे एक अब्ज जनसंख्या क्षयरोगाने ग्रस्त असेल. १९९२ मध्ये शासनस्तरावर राष्ट्रीय क्षयरोग नियंत्रण कार्यक्रम सुरू करण्यात आला असून २00५ पर्यंत हा कार्यक्रम संपूर्ण देशात राबवण्याचा संकल्प सोडण्यात आला आहे.हे वाचा-सौरऊर्जा-काळाची-गरजक्षयरोग हा मायक्रोबॅक्टेरियम ट्युबरक्युलोसीस नावाच्या जंतूमुळे होणारा संसर्गजन्य रोग आहे. १८८२ मध्ये डॉ. रॉबर्ट कॉक यांनी क्षयरोगाच्या जवाणूंचा शोध लावला. जागतिक शास्त्रज्ञांच्या परिषदेत या संबंधीचा प्रबंध मांडला आणि २४ मार्च रोजी त्...

लहान वयापासून बचतीची सवय लागली तर आर्थिक शिस्त लागतेच शिवाय भविष्यकाळ अधिक सुरक्षित होतो. नोकरीला नुकतीच सुरूवात केलेल्या तरूणांवर जबाबदार्‍याही कमी असतात. त्यामुळे ३0 टक्के बचतीचं लक्ष्य ठेवता येतं.सर्वप्रथम गुंतवणुकीचे योग्य मार्ग शोधा. गुंतवणुकीचा योग्य पर्याय निवडला नाही तर भविष्यात महागाईचा दर वाढल्यावर आपल्या पैशांचं मूल्यही कमी होतं. त्यामुळे अशा गुंतवणुकीला काहीच अर्थ उरत नाही. फारसे धोके पत्करायचे नसतील तर पोस्ट ऑफिसमधल्या योजना, एनएससी, सुकन्या अशा योजनांमध्ये गुंतवणूक करता येईल. बँकेच्या तुलनेत पोस्ट ऑफिसमधल्या योजनांवर चांगलं व्याज मिळू शकेल.गुंतवणुकीत थोडे धोके पत्करायचे असतील तर शेअर बाजार, म्युच्युअल फंड यात गुंतवणूक करा. नुकतीच नोकरी सुरू केली असेल तर तुम्ही काही धोके पत्करू शकता. फारशा जबाबदार्‍या नसल्यामुळे हे शक्य होतं. गाव किंवा शहराच्या लगतच्या प्लॉटमध्ये पैसे गुंत...

शारीरिक अस्वास्थ्याचं कारण जाणून घेण्यासाठी वेगवेगळ्या प्रकारच्या चाचण्या आणि तपासण्या केल्या जातात. इसीजी ही अशीच एक तपासणी आहे. ताल नियमित आणि योग्य असेपर्यंत एखाद्या पंपासारखं काम करत शुद्ध रक्त शरीरभर खेळवत प्रत्येक अवयवाला, प्रत्येक पेशीला आवश्यक असणार्‍या ऑक्सिजनचा पुरवठा करण्याचं काम हृदयाकडून इमानेइतबारे पार पाडलं जातं. त्यासाठी हृदयाचे स्नायू आकुंचन आणि प्रसरण पावतात. या क्रियेत हृदय डाव्या बाजूच्या खालच्या कप्प्यातील रक्त जोराने बाहेर फेकत राहतं. यावेळी काही विद्युतसंदेश महत्त्वाची भूमिका बजावतात.हृदयाच्या प्रत्येक ठोक्यागणिक एक विजेचा लोळ वरच्या भागाकडून खालच्या भागाकडे पसरतो. या विद्युतस्पंदाचा आलेख म्हणजे ईसीजी. या आलेखावरून हृदयाच्या निरनिराळ्या भागातल्या विद्युतस्पंदाच्या स्थितीविषयीची बित्तंबातमी मिळते. थोडक्यात ईसीजी ही हृदयाच्या आरोग्याची माहिती देणारी एक साधी, निर्धोक ...

आगामी उन्हाळी सुट्ट्याच्या पार्श्‍वभूमीवर तुमच्याकडे ट्रेकिंगचं प्लॅनिंग सुरू असेल तर काही ठिकाणांचा आवर्जून विचार करा. कर्नाटकमधल्या कूर्गमध्ये तादयंदामोल हे उंच शिखर आहे. या शिखरावर ट्रेकिंग करताना कूर्गचं विहंगम दृश्य दिसतं. हा ट्रेक सोपा आहे. त्यामुळे लहान मुलांसोबतही तुम्ही डोंगर चढू शकता. उत्तराखंडमध्ये चोप्टा-चंद्रशीला हा ट्रेक मुलांबरोबर करता येण्याजोगा आहे. ट्रेकिंगला नव्याने सुरूवात करणार असाल तर या ट्रेकला जा. या दरम्यान वेगवेगळे पक्षी बघायला मिळतील. हिरवागार निसर्ग, हिमालयातली शिखरं तुम्ही अनुभवू शकता. उत्तराखंडमध्ये व्हॅली ऑफ फ्लॉवर्स आहे.हे वाचा-सौरऊर्जा-काळाची-गरजऋषीकेशपासून ३00 किलोमीटर अंतरावर असणारं हे स्थान ट्रेकर्सना आकर्षित करतं. या ठिकाणचं सौंदर्य तुम्हाला मंत्रमुग्ध करेल. केरळमधलं चेंब्रा हे शिखरही ट्रेकिंगसाठी उत्तम आहे. या ट्रेकची सुरूवात चहाच्या मळ्यांमधून होत...

तोंडाचं आरोग्य उत्तम राखण्यासाठी वेळोवेळी दातांची तपासणी करून घेणं आवश्यक आहे. समग्र आणि सर्वसामान्य अशा दंतचिकित्सेच्या दोन पद्धती आहेत. समग्र दंतचिकित्सेत तोंडाच्या सर्वांगिण आरोग्यावर भर दिला जातो तर सर्वसामान्य दंतचिकित्सेत फक्त हिरड्या आणि दातांवर उपचार केले जातात.समग्र दंतचिकित्सेनंतर रुग्णांना तोंडाच्या आरोग्यासोबतच शारीरिक आरोग्यातही सुधारणा जाणवली. या प्रक्रियेमुळे तोंडाच्या विकारांमागचं मूळ कारण जाणून घ्यायला मदत होत असल्याचं तज्ज्ञांचं म्हणणं आहे. सर्वसाधारण दंतचिकित्सेत रसायनांचा वापर केला जातो.हे वाचा-सौरऊर्जा-काळाची-गरजत्यांचे आरोग्यावर विपरीत परिणाम होऊ शकतात. मात्र समग्र दंतचिकित्सेच्या बाबतीत असं होत नाही. यात सुरक्षित घटकांचा वापर केला जातो. सर्वसाधारण दंतचिकित्सेत पार्‍यासारख्या विषारी धातूचाही वापर होतो. त्यामुळे अनेकजण समग्र दंतचिकित्सेकडे वळू लागले आहेत....